Kuzgun - Edgar Allan Poe | Şiir Yorumu & Analizi

Edgar Allan Poe'nun kısa hikayelerini çok sevdiğimi biliyorsunuz. Birkaç şiirini de okumuş ve burada paylaşmıştım (Eldorado ve Annabel Lee). Şiiri, şiirin biçimsel özelliklerini, simgelerini, temalarını ve bana hissettirdiklerini paylaştım. Edgar Allan Poe'nun Kuzgun (The Raven) şiiri, Amerikan edebiyatının en bilinen eserlerinden biridir. Hem yapısal hem de anlam yönünden derinlemesine incelendiğinde gotik edebiyatın en güçlü örneklerinden biri olduğu görülüyor.

Yazı İçeriği

Başlıklara tıklayarak direkt o kısma gidebilirsiniz!

Kuzgun / Şiir Şiirin Biçimsel Özellikleri Temalar

Şiirin Psikolojik Yönü Bana Hissettirdikleri

Şiir

KUZGUN

Ortasında bir gecenin, düşünürken yorgun, bitkin

O acayip kitapları, gün geçtikçe unutulan,

Neredeyse uyuklarken, bir tıkırtı geldi birden,

Çekingen biriydi sanki usulca kapıyı çalan;

"Bir ziyaretçidir" dedim, "oda kapısını çalan,

                      Başka kim gelir bu zaman?"

Ah, hatırlıyorum şimdi, bir Aralık gecesiydi,

Örüyordu döşemeye hayalini kül ve duman,

Işısın istedim şafak çaresini arayarak

Bana kalan o acının kaybolup gitmiş Lenore'dan,

Meleklerin çağırdığı eşsiz, sevgili Lenore'dan,

                      Adı artık anılmayan.

İpekli, kararsız, hazin hışırtısı mor perdenin

Korkulara saldı beni, daha önce duyulmayan;

Yatışsın diye yüreğim  ayağa kalkarak dedim:

"Bir ziyaretçidir mutlak usulca kapıyı çalan,

Gecikmiş bir ziyaretçi usulca kapıyı çalan;

                      Başka kim olur bu zaman?"

Kan geldi yüzüme birden  daha fazla çekinmeden

"Özür diliyorum" dedim, "kimseniz, Bay ya da Bayan

Dalmış, rüyadaydım sanki, öyle yavaş vurdunuz ki,

Öyle yavaş çaldınız ki kalıverdim anlamadan."

Yalnız karanlığı gördüm uzanıp da anlamadan

                      Kapıyı açtığım zaman.

Gözlerimi karanlığa dikip başladım bakmaya,

Şaşkınlık ve korku yüklü rüyalar geçti aklımdan;

Sessizlik durgundu ama, kıpırtı yoktu havada,

Fısıltıyla bir kelime, "Lenore" geldi uzaklardan,

Sonra yankıdı fısıltım, geri döndü uzaklardan;

                      Yalnız bu sözdü duyulan.

Duydum vuruşu yeniden, daha hızlı eskisinden,

İçimde yanan ruhumla odama döndüğüm zaman.

İrkilip dedim: "Muhakkak pancurda bir şey olacak;

Gidip bakmalı bir kere, nedir hızlı hızlı vuran;

Yatışsın da şu yüreğim anlayayım nedir vuran;

                      Başkası değil rüzgârdan..."

Çırpınarak girdi birden o eski  kutsal günlerden

Bugüne kalmış bir Kuzgun pancuru açtığım zaman.

Bana aldırmadı bile, pek ince bir hareketle

Süzüldü kapıya doğru hızla uçarak yanımdan,

Kondu Pallas'ın büstüne hızla geçerek yanımdan,

                      Kaldı orda oynamadan.

Gururlu, sert havasına kara kuşun alışınca

Hiçbir belirti kalmadı o hazin şaşkınlığımdan;

"Gerçi yolunmuş sorgucun" dedim, "ama korkmuyorsun

Gelmekten, kocamış Kuzgun, Gecelerin kıyısından;

Söyle, nasıl çağırırlar seni Ölüm kıyısından?"

                      Dedi Kuzgun: "Hiçbir zaman."

Sözümü anlamasına bu kuşun şaşırdım ama

Hiçbir şey çıkaramadım bana verdiği cevaptan,

İlgisiz bir cevap sanki; şunu kabul etmeli ki

Kapısında böyle bir kuş kolay kolay görmez insan,

Böyle heykelin üstünde kolay kolay görmez insan;

                      Adı "Hiçbir zaman" olan.

Durgun büstte otururken içini dökmüştü birden

O kelimeleri değil, abanoz kanatlı hayvan.

Sözü bu kadarla kaldı, yerinden kıpırdamadı,

Sustu, sonra ben konuştum: "Dostlarım kaçtı yanımdan

Umutlarım gibi yarın sen de kaçarsın yanımdan."

                      Dedi Kuzgun: "Hiçbir zaman."

Birdenbire irkilip de o bozulan sessizlikte

"Anlaşılıyor ki" dedim, "bu sözler aklında kalan;

İnsaf bilmez felâketin kovaladığı sahibin

Sana bunları bırakmış, tekrarlıyorsun durmadan.

Umutlarına yakılmış bir ağıt gibi durmadan:

                      Hiç -ama hiç- hiçbir zaman."

Çekip gitti beni o gün yaslı kılan garip hüzün;

Bir koltuk çektim kapıya, karşımdaydı artık hayvan,

Sonra gömüldüm mindere, sonra daldım hayallere,

Sonra Kuzgun'u düşündüm, geçmiş yüzyıllardan kalan

Ne demek istediğini böyle kulağımda kalan.

                      Çatlak çatlak: "Hiçbir zaman."

Oturup düşündüm öyle, söylemeden, tek söz bile

Ateşli gözleri şimdi göğsümün içini yakan

Durup o Kuzgun'a baktım, mindere gömüldü başım,

Kadife kaplı mindere, üzerine ışık vuran,

Elleri Lenore'un artık mor mindere, ışık vuran,

                      Değmeyecek hiçbir zaman!

Sanki ağırlaştı hava, çınlayan adımlarıyla

Melek geçti, ellerinde görünmeyen bir buhurdan.

"Aptal," dedim, "dön hayata; Tanrın sana acımış da

Meleklerini yollamış kurtul diye o anıdan;

İç bu iksiri de unut, kurtul artık o anıdan."

                      Dedi Kuzgun: "Hiçbir zaman."

"Geldin bir kere nasılsa, cehennemlerden mi yoksa?

Ey kutsal yaratık" dedim, "uğursuz kuş ya da şeytan!

Bu çorak ülkede teksin, yine de çıkıyor sesin,

Korkuların hortladığı evimde, n'olur anlatsan

Acılarımın ilâcı oralarda mı, anlatsan..."

                      Dedi Kuzgun: "Hiçbir zaman."

"Şu yukarda dönen gökle Tanrı'yı seversen söyle;

Ey kutsal yaratık" dedim, "uğursuz kuş ya da şeytan!

Azalt biraz kederimi, söyle ruhum cennette mi

Buluşacak o Lenore'la, adı meleklerce konan,

O sevgili, eşsiz kızla, adı meleklerce konan?"

                      Dedi Kuzgun: "Hiçbir zaman."

Kalkıp haykırdım: "Getirsin ayrılışı bu sözlerin!

Rüzgârlara dön yeniden, ölüm kıyısına uzan!

Hatıra bırakma sakın, bir tüyün bile kalmasın!

Dağıtma yalnızlığımı! Bırak beni, git kapımdan!

Yüreğimden çek gaganı, çıkar artık, git kapımdan!"

                      Dedi Kuzgun: "Hiçbir zaman."

Oda kapımın üstünde, Pallas'ın solgun büstünde

Oturmakta, oturmakta Kuzgun hiç kıpırdamadan;

Hayal kuran bir iblisin gözleriyle derin derin

Bakarken yansıyor koyu gölgesi o tahtalardan,

O gölgede yüzen ruhum kurtulup da tahtalardan

                      Kalkmayacak - hiçbir zaman!

Edgar Allan  POE

Şiirin Biçimsel Özellikleri

Bu kısım İngilizce okuyanlar içindir... Yani şiirin İngilizcesinin biçimsel özelliklerinden bahsedeceğim.

a) Ölçü ve Kafiye Düzeni

Kuzgun, dikkat çekici bir ritim ve kafiye yapısına sahiptir. Şiirin ölçüsü trokaik oktameterdir (trochaic octameter), yani her dizede sekiz vurgulu hece bulunur. Bu ritim, şiirin karamsar ve hipnotik havasını güçlendiriyor.

Kafiye düzeni: ABCBBB

İlk dört dizede ABC şeması kullanılırken, son iki dize her kıtada B sesine sahip kelimelerle sonlanıyor.

"Nevermore" kelimesi her kıtanın sonunda tekrarlanarak güçlü bir nakarat oluşturuyor

.

b) Aliterasyon ve İç Uyaklar

Poe, şiirinde aliterasyon (baş harf tekrarı) ve iç uyakları ustalıkla kullanmış. Örneğin:

"And the silken sad uncertain rustling of each purple curtain"

Burada s sesi tekrar edilerek okurun kulağında yankılanan bir tını oluşturulmuş.

Ayrıca iç uyaklar, şiirin müzikalitesini arttırmış:

"Once upon a midnight dreary, while I pondered, weak and weary,"

Bu dizede dreary-weary kelimeleri iç uyak olarak kullanılmıştır.

Temalar

Şiir, derin bir yas, yalnızlık ve psikolojik çöküş temasını işliyor.

Hikaye ve Ana Konu

Şiirin anlatıcısı, sevgilisi Lenore'un ölümünden sonra derin bir kedere kapılmıştır. Bir gece, odasında otururken kapısında ve penceresinde garip sesler duyar. Penceresini açtığında içeri bir kuzgun girer ve kapının üstündeki Pallas Athena büstüne konar. Anlatıcı, kuzguna sorular sordukça, kuşun her seferinde sadece "Nevermore" (Asla, bir daha asla) yanıtını verdiğini görür.

Bu tekrar, anlatıcının umutsuzluğunu ve akıl sağlığının giderek bozulmasını simgeliyor. Kuzgun, belki de sadece rastgele bir kelimeyi tekrar eden bir hayvandır, ancak anlatıcı ona takıntılı bir şekilde anlam yükler ve kendi yıkımına sürüklenir.

Ana Temalar ve Simgeler

a) Ölüm ve Yas

Şiirin en belirgin teması, anlatıcının kaybı ve derin hüznüdür. Lenore karakteri, Poe’nun genç yaşta kaybettiği annesi, üvey annesi ve eşi gibi hayatındaki ölümleri temsil ediyor olabilir.

b) Kuzgun: Ölümün ve Kaçınılmaz Gerçeğin Sembolü

Kuzgun, batı edebiyatında genellikle ölüm ve uğursuzluk sembolüdür.

Anlatıcının ona anlam yüklemesi, insan zihninin kayıp karşısında nasıl saplantılı hale gelebileceğini gösteriyor.

Kuzgunun "Nevermore" kelimesini tekrar etmesi, anlatıcının umutsuzluğunun artmasını simgeler.

c) Pallas Athena Büstü

Athena, bilgelik tanrıçasıdır.

Kuzgunun onun büstüne konması, anlatıcının mantık ve bilgelikle olan bağının kopuşunu gösteriyor.

d) Gerçek ile Hayal Arasındaki İncelik

Şiir boyunca anlatıcı, gördüklerinin gerçek mi yoksa hayal mi olduğunu sorgular. Bu, Poe’nun gotik edebiyatındaki en belirgin unsurlardan biridir.

Şiirin Psikolojik Yönü

Poe, anlatıcının zihinsel çöküşünü yavaş yavaş inşa eder. İlk başta mantıklı sorular soran anlatıcı, zamanla kuzgunun kelimesine takıntılı hale gelir ve en sonunda kendi akıl sağlığını kaybeder.

Şiirin Bana Hissettirdikleri

Ne zaman Edgar Allan Poe'dan bir şey okusam kendimi garip hissederim, negatif bir şekilde. Ama zaten Poe'nun da olayı bu değil mi? Nasıl açıklayayım tam olarak...  Karanlık bir odada tek başına olduğum hissine kapılıyorum mesela, rüzgâr perdeleri hafifçe sallarken, dışarıda yağmur çiseliyor belki de. Şiirin ritmi, tekrar eden kelimeleri ve yankılanan “Nevermore” sesi, zihnimde bir döngü oluşturuyor; sanki bir zaman kayması yaşanıyor, sanki anlatıcının dünyasına çekiliyorum. Bu şiir, insanı içsel bir yolculuğa çıkarıyor, özellikle kayıp, hüzün ve geçmişin geri dönmeyecek oluşuyla yüzleşmek zorunda kalan biri için. Anlatıcının giderek artan umutsuzluğu, ne olduğunu bilmediğim bir şeyin hayatımda hissettirdiği bir boşluğu hatırlatıyor. Çünkü Kuzgun, sadece ölümle ilgili bir şiir değil; aynı zamanda bir şeyin geri gelmeyeceğini kabullenmenin ağırlığını da taşıyor. 

Hepimizin hayatında bir “Lenore” vardır belki -bir insan, bir anı, bir his ya da bir hayal- ve işte Poe, bu kaybı ve insanın ona saplanmasını neredeyse hipnotik bir dille anlatıyor. Bazen kayıplarımızın içimizde yankılanan tek kelimesi olur: "Asla." Ve insan bu kelimenin ağırlığını sırtında hisseder, tıpkı anlatıcının, Pallas Athena büstüne tünemiş kara kuşun gölgesinde kalması gibi.

Peki siz bu şiirle ilgili ne düşünüyorsunuz? Şiiri beğendiğiniz mi, size ne hissettirdi, yorumlarda fikrinizi belirtmeyi unutmayın!

---

Instagram: @kayipfisilti

Edebiyata dair tüm yazılarımı görün

Tüm şiir yorumlarımı görün

Edgar Allan Poe yorumlarımı görün

Şiir, sub1.farmupdate.com sitesinden alınmıştır.