Bir önceki gönderimde orijinali Poe'ya ait olan "Ölüyü Kıpırdatan Şey" kitabından bahsetmiştim. Orada spoiler (kitap hakkında detaylı bilgi) vermemiştim fakat kitabın rüyama girdiğini söylemiştim. Nedeni ise bu gönderiyle bağlantılı. Okumadan da geçebilirsiniz bu kısmı kitabı okumayı düşünüyorsanız; okumak istiyorsanız da "Spoiler göster" kısmına tıklamanız yeterli!
Bu kitabı okumam üzerine Instagram'da karşıma bunun gerçek olduğuna dair bir reels çıktı... Tabii ki kitaptaki kadar anormal değil ama yine de ürkütücü. Evet, bunu araştırdım merak edip ve gerçekten bazı mantar türleri ölmüş böcekleri çürütürken aynı zamanda hareket etmelerine neden olabildiğini öğrendim. Bu durum özellikle Ophiocordyceps cinsi parazitik mantarlarla ilişkilendirilse de, çürüme sürecine dahil olan bazı saprotrofik (çürükçül) mantarlar da etkileyici biyokimyasal mekanizmalara sahip.
Doğa beni şaşırtmaya devam ediyor. Zaman zaman gerçekten bilim kurgu filmlerini aratmayan olaylara sahne oluyor. Ölmüş bir böceğin, yerden yükselip titreyerek hareket ettiğini gördüğünüzü hayal edin. Ürpertici mi? Korkutucu olduğu kadar bilimsel olarak da hayranlık uyandırıcı bir durum bu! Gerçekten de bazı mantarlar, ölmüş böcekleri yalnızca çürütmekle kalmaz, aynı zamanda onları hareket ettirebilir. Peki, bu nasıl mümkün oluyor?
Genellikle parazit mantarlar denildiğinde akla ilk olarak Ophiocordyceps cinsi gelir. Bu mantar, canlı böceklerin beyinlerini ele geçirerek onları kontrol eder ve ölüme sürükler. Ancak burada bahsedeceğimiz süreç biraz farklı: bazı saprotrofik (çürükçül) mantarlar, böcek öldükten sonra bile onun kaslarını hareket ettirebilir. Bilim insanları, bu olayın birkaç farklı mekanizma sayesinde gerçekleşebildiğini düşünüyor:
1. Mantarlar, böceğin kas sistemine nüfuz ettiklerinde sinir sinyallerini taklit eden enzimler veya kimyasallar salgılayabilir. Bu durum, böceğin kaslarının istemsizce kasılıp gevşemesine neden olabilir. Yani, teknik olarak bir sinir sistemi olmayan bir mantar, bir böceğin kaslarını harekete geçirebilir!
2. Çürüme sürecinde mantarlar ve bakteriler, metabolizmalarının bir yan ürünü olarak gaz üretirler. Bu gazlar, böceğin vücudundaki basıncı değiştirerek eklemlerinin ve bacaklarının hareket etmesine yol açabilir. Böylece, böcek ölmesine rağmen 'yaşıyor' gibi görünebilir.
3.Bazı durumlarda, mantarın miselyumu (köke benzeyen yapıları) böceğin vücut boşluklarında ve eklemlerinde büyürken, fiziksel olarak bacaklarını hareket ettirebilir. Bu süreç, yavaş gerçekleşse de, böceğin titremesi veya kıpırdaması gibi gözlemlenebilir hareketlere sebep olabilir.
Bu olayın korkutucu ve ilginç olması yetmezmiş gibi bazı bilim insanları bunu kameraya almayı da başardı! Aşağıdaki videoda, mantarların çürütüp hareket ettirdiği böcekleri kendi gözlerinizle görebilirsiniz:
Özellikle yüksek çözünürlüklü makro videolar, bu sürecin detaylarını net bir şekilde ortaya koyuyor. Ölü böceklerin bacaklarının titrediğini, hatta bazen küçük hareketlerle yer değiştirdiğini görebilirsiniz. Peki, aynı süreç insanlar için de geçerli olabilir mi? Şu anki bilimsel verilere göre, hayır. Böcekler gibi küçük canlılarda kasları doğrudan etkileyen bu mekanizmalar, insanların karmaşık sinir sistemi ve kas yapısı nedeniyle etkili olamaz. İnsan vücudu çürürken, kasların çalışmasını sağlayan elektriksel sinyaller durur ve mantarların onları tekrar harekete geçirmesi mümkün olmaz. Yani, doğada zombi böcekler görsek de, zombi insanlar gerçek dışı bir senaryodur.
Bu konu hakkında ne düşünüyorsunuz? Daha önce böyle bir şey duymuş muydunuz? Yorumlarda görüşlerinizi paylaşabilir ve doğanın bu ilginç yönleri hakkındaki düşüncelerinizi tartışabiliriz!
Instagram: @kayipfisilti
Diğer ilginç bilgilere göz atın
lk resim yapay zekayla yapılmıştır.
insanı sarıp öldüren sarmaşık türü bitkiler de varmış. saol bilgiler için :) doğanın karanlık gizemleri :)
YanıtlaSilSanki duymuştum bunu önceden. Yani saran bir bitkinin olduğunu, öldürdüğünü. Ama güzel bir araştırma konusu. Bunu da ele alacağım yakında, sağ ol. :)
SilKitabı not aldığım için yazının tamamını okumadım ☺️
YanıtlaSilEvet, kitabı tahmin edebileceğiniz şeyler bulunuyor başta belirttiğim gibi, iyi yapmışsınız. :)
Sil