Dün akşam, içimi sıcacık edecek bir animasyon filmi ararken kendimi yine Studio Ghibli’nin o büyülü dünyasında buldum. Aslında ilk karşıma çıkan film Ateş Böceğinin Mezarlığı oldu. Üzerinde “Ghibli” yazısını görünce doğal olarak cozy bir hikaye bekledim; açıklamasını bile okumadan açtım. Ama ilk yarım saat… içimi cız ettirdi; öyle ağır, öyle derinden yaralayan bir hüzün vardı ki hemen kapattım. Bu kez daha dikkatli davranıp açıklama kısmını okudum. Çocuk ve Balıkçıl aynı dönemlerde geçmesine, hatta ilk sahnelerde benzer bir atmosfer taşımasına rağmen, adım adım ilerledikçe korktuğum karanlığa sürüklemedi beni. Tam tersine, bambaşka bir dünyaya açılan kapı gibi, tuhaf ama sıcak bir yolculuğa dönüştü. Belki de tam ihtiyacım olan şey buydu: incitmeyen, ama kalbe dokunan bir hikaye.
Film Hakkında Genel Bilgiler
Çocuk ve Balıkçıl (The Boy and the Heron), usta yönetmen Hayao Miyazaki’nin on yıllık aradan sonra sinemaya dönüşünü müjdeleyen, 2023 yapımı bir Studio Ghibli filmidir. Japonya’da 2023 yazında gösterime giren film, yaklaşık 2 saatlik (124 dakika) süresiyle hem görsel hem de duygusal açıdan derin bir yolculuk sunuyor. Miyazaki’nin yarı otobiyografik izler taşıdığı söylenen bu yapım, savaş döneminin gölgesinde büyüyen bir çocuğun gerçek ile hayal arasında gidip gelen dünyasına kapı aralıyor. Ghibli’nin kendine has el çizimi estetiği ve ve karakter odaklı anlatımı, filmi hem stüdyonun klasik ruhuna bağlıyor hem de Miyazaki’nin yıllar sonra geri dönüşünü özel kılan detayları izleyiciye hissettiriyor.
Fragman
Hikaye
Çocuk ve Balıkçıl, savaş döneminin gölgesinde başlayan gerçekçi bir hikayeyi, adım adım Miyazaki’nin kendine özgü hayal dünyasına doğru açan bir kapıya dönüştürüyor. Filmin odağında, annesini kaybetmenin acısıyla baş etmeye çalışan Mahito var. Taşındıkları yeni evde kendini yabancı, dünyayı ise biraz eksik hisseden Mahito’nun hayatı; gizemli bir balıkçılın ona seslenmesiyle bambaşka bir yöne doğru evriliyor. Gerçek dünyanın ağırlığı ile fantastik dünyanın büyüsü arasında gidip gelen bu yolculuk, hem kayıpla yüzleşmenin hem de içsel bir keşfin hikayesine dönüşüyor.
Miyazaki’nin hayal gücüne zaten hep hayran kalıyoruz - ama bu filmde o hayal dünyası daha olgun, daha hüzünlü ve bir o kadar da umut verici bir yapıya sahip. Her sahne, “gerçek mi yoksa Mahito’nun iç dünyasının yansıması mı?” diye düşündüren o tanıdık Ghibli dokusunu taşıyor. Hikaye bazen tuhaf, bazen büyülü, bazen de insanın kalbine ince bir sıcaklık bırakan bir tarife dönüşüyor. Tüm bu karmaşa içinde film, izleyeni yormadan, yumuşacık bir hayal perdesiyle sarıp sarmalıyor.
Çizim
Çocuk ve Balıkçıl, Miyazaki’nin yıllara meydan okuyan çizim geleneğini yeniden hatırlatan bir görsel şölen sunuyor. Film tamamen el çizimi ile hazırlanmış; üstelik günümüzde hızla yaygınlaşan yapay zeka destekli animasyon tekniklerinin aksine, her sahnesi insan eliyle tek tek dokunulmuş bir emek taşıyor. Bu da filme daha ilk dakikadan hissedilen o “canlı”, “nefes alan” atmosferi kazandırıyor. Çizgilerdeki küçük titreşimler, arka planlardaki ince fırça darbeleri, bulutların yumuşak geçişleri… Hepsi sanki bir tablonun içindeymişsin gibi doğal ve sıcak.
Karakterler
Çocuk ve Balıkçıl, Miyazaki’nin her zaman yaptığı gibi, karakterlerini sadece birer figür olarak değil, duyguları ve yaralarıyla yaşayan, derinleşen varlıklar olarak karşımıza çıkarıyor. Filmin merkezinde Mahito var: savaşın gölgesinde büyüyen, annesinin kaybıyla sarsılmış, kendi içindeki boşluğu anlamlandırmaya çalışan bir çocuk. Mahito’nun sessizliği, bakışları ve korkularıyla kurduğu dünya o kadar gerçek ki, onunla birlikte yürüyormuş gibi hissediyorsun.
Mahito’nun karşısına çıkan Balıkçıl ise filmin en ilginç karakterlerinden biri. İlk başta tuhaf, rahatsız edici ve alaycı bir rehber gibi görünse de, hikaye ilerledikçe amacının sandığımız kadar basit olmadığını anlıyoruz. Hem komik hem gizemli hem de biraz ürpertici bir tarafı var - tam bir Miyazaki karakteri.
Mahito’nun halası Natsuko ve büyük evde çalışan nineler ise savaşın karmaşası içinde hayatı akışında tutmaya çalışan karakterler olarak filmi sıcak tutuyor. Her biri küçük sahnelerde bile o dönemin ruhunu hissettiren detaylarla işlenmiş. Özellikle nineler aşırı tatlı geldi bana.
Fantastik dünyaya geçtiğimizde ise karşımıza çıkan yaratıklar, ruhlar, kuş-insanlar ve diğer tuhaf figürler, Miyazaki’nin hayal gücünün capcanlı bir yansıması. Mesela benim favorim Wara-wara’lar. Çocuk ve Balıkçılın en sevimli ve en masalsı varlıkları arasındaydı benim için. Saf, ışık gibi parlayan, yuvarlak ve yumuşak görünümleriyle hem ruhani hem de çocukça bir enerji taşıyorlar. Miyazaki’nin her zaman yaptığı gibi, bu yaratıklar sadece “tatlılık” olsun diye eklenmemiş; yaşam döngüsünü, ruhların dünyaya gelişini ve saflığın doğasını temsil eden sembol gibiydiler. Filmde onların yavaşça gökyüzüne doğru yükseldiği sahne, hem huzurlu hem büyülü bir andı - insan izlerken istemsizce gülümsüyor.
Müzik
Filmin müzikleri, tıpkı hikayesi ve çizimleri gibi, izleyiciyi yavaşça içine çeken bir büyü taşıyor. Çocuk ve Balıkçılın soundtrack’i, uzun yıllardır Miyazaki filmlerinin ruh ortağı haline gelen Joe Hisaishi tarafından bestelenmiş. Hisaishi’nin müzikleri yine kendine has o zarif dokuyu taşıyor: ince piyano notaları, hafifçe yükselen yaylılar, hafif hüzünlü ama umutlu bir atmosfer… Film boyunca hikayenin duygu akışını büyük bir ustalıkla destekliyor.
Hisaishi bu filmde daha olgun, daha sade bir yaklaşım benimsiyor. Müzikler, dramatik anlarda seyirciyi boğmadan duyguyu taşımayı başarıyor; fantastik sahnelerde ise neredeyse görünmez bir rehber gibi ortamın büyüsünü derinleştiriyor. Özellikle Wara-wara’ların göründüğü sahnelerdeki hafif, yumuşak tınılar insana hem huzur hem de bir masal hissi veriyor.
Temalar & Mesajlar
Çocuk ve Balıkçıl, bir fantastik macera gibi görünse de, altında Miyazaki’nin yıllardır işlediği derin ve insanı düşündüren temaları taşıyor. Filmin en güçlü teması yas ve kabulleniş. Mahito’nun annesini kaybetmesiyle başlayan boşluk, film boyunca hem gerçek hem de fantastik dünyada farklı formlarla karşısına çıkıyor. Bu yolculuk, bir çocuğun kaybı anlamlandırma, kendini yeniden kurma ve hayatın devam ettiğini kabul etme süreci olarak düşünülebilir. Bir diğer tema ise büyüme ve değişim diyebiliriz. Mahito’nun karşılaştığı yaratıklar, garip figürler ve bulmacalı dünya, onun korkularını, kırılganlıklarını ve dayanma gücünü sembol ediyor.
Filmde ayrıca hayal gücü ve gerçeklik arasındaki ince sınır da önemli bir yere sahip. Miyazaki, Mahito’nun iç dünyasındaki karmaşayı büyülü bir evrenle eşleştirerek bize şunu hatırlatıyor: Hayal dünyası kaçış değil, iyileşmenin ve kendini anlamanın başka bir yolu olabilir.
İzlemeli misiniz?
Eğer kalbinize dokunan, hem gerçek dünyanın ağırlığını hem de hayal dünyasının iyileştirici gücünü hissettiren bir animasyon arıyorsanız, Çocuk ve Balıkçıl kesinlikle izlemeniz gereken bir film. Miyazaki’nin anlatım dili hızlı aksiyon ya da gürültülü sahneler üzerine kurulu değil; daha çok duyguyu, sembolleri ve karakterlerin içsel yolculuğunu takip etmeyi seven izleyicilere hitap ediyor. Dolayısıyla çocuklardan çok, genç yetişkin ve yetişkin izleyiciler için daha uygun bir yapım. Savaşın gölgesi, yas teması ve zaman zaman tuhaflaşan sembolik anlatımı nedeniyle her izleyicinin tarzına uymayabilir; ancak Ghibli’nin sakin, büyülü ve düşündüren atmosferini seviyorsanız, bu film tam size göre. İçinizi hafifçe ısıtan, kimi yerlerde hüzünlendiren, kimi yerlerde merak uyandıran bir yolculuğa hazır olun.
Hiç yorum yok: